మార్పు సహజం.
"అన్నీమారిపోతున్నాయ్ , ఒకప్పుడలా ఉండేది, ఇప్పుడలా లేదు ....." అని గింజు కోవటం అంతకన్నా సహజం.
అలాంటి ఒక గింజులాటే ఇది. వినండి.
********************************************************************************************
మనలో చాలామంది కి ఎంతో ఇష్టమైనది బాల్యం. ఏ బాదరబందీ లేకుండా, ఏటికి ఆవల ఏముందో తెలుసుకోవాల్సిన అవసరం అస్సలు లేకుండా , ఆటలూ -పాటలూ,కాస్త పెరిగాక బడి, పుస్తకాలు,పండగలు-పబ్బాలు , కొత్త చొక్కాలు , కొద్దిగా ఊహ తెలిసాక సినిమాలు, కధల పుస్తకాలు, వేసవి సెలవులు ... ఎవరికిష్టం ఉండదు? నావరకు నాకు , నేను పోగొట్టుకున్నాను అనే వాటిల్లో బాల్యం ఎంత ముందుంటుందొ ,"మార్పు" అనేది స్ఫురణ కి రాగానే నాకు అంతే ముందు గా గుర్తుకొచ్చేది రేడియో. అది వింటూనే పెరిగి పెద్దయ్యాను నేను. ఇప్పుడేమో గాని ఓ పాతికేళ్ళ క్రితం రేడియో మోగని ఇల్లంటూ ఉండేది కాదేమో. అన్నీ గుర్తే ఇప్పటికీ . జనరంజని, కార్మికుల కార్యక్రమం, క్విజ్ ప్రోగ్రాములూ, ఏక చిత్ర గీతాలూ, రొజూ పొద్దున్నే వచ్చే ఢిల్లీ వార్తలూ, ప్రాంతీయ వార్తలూ.., ఆదివారం మధ్యాహ్నం నాటి నాటకాలు, శనివారం నాటి సుప్రభాతం, చెప్పుకుంటూపోతే ఎన్నో. సినిమాలకి నేపధ్య సంగీతం ఉన్నట్లే నా బాల్యానికి నేపధ్య సంగీతం నేను విన్న రేడియో. పొద్దున్నే తొమ్మిది గంటలప్పుడు బడికి వెళ్తుంటే దార్లో జనరంజని వినపడని ఇల్లుండదంటే అతిశయోక్తి కాదు. అప్పటి నా రేడియో పరిజ్ఞానం ఎలా ఉండేదంటే జనరంజని పాటల మధ్యలో వచ్చే వాణిజ్య ప్రకటనలను బట్టి టైము ఎంతైందో చెప్పగలిగే వాడిని. కాల్గేట్ ప్రకటన వినపడగానే గడియారం వంక కూడా చూడకుండా "అమ్మా! టైము తొమ్మిదింబావు" అంటూ బాత్రూం లోకి పరిగెత్తే వాడిని స్నానం చేయడానికి. జనరంజని లో ఫలానా పాటని ఫలానా వాళ్లు కోరారు అంటూ చేంతాడంత లిస్టు చదివేవారు. అది నాకిష్టమైన పాట ఐతే విసుగు పుట్టేది. ఎంతకీ ఆ లిస్టు పూర్తికాదే... ఇప్పడు మర్చిపోయాను గాని, కొన్ని ఊళ్ళ పేర్లు తెగ రిపీట్ అయ్యేవి. నా సినీ పరిజ్ఞానానికి మొదటి మెట్టు కూడా రేడియో నేమో. సంగీత దర్శకుడు, గీత రచయితల పేర్లు చెప్పగానే అది ఏ పాటో పందేలు కాసేవాళ్ళం మేం నలుగురు పిల్లలం. మధ్యాహ్నం ఐతే భోజనానికి ఇంటికి వచ్చేటప్పుడు కార్మికుల కార్యక్రమం, ఆ కార్యక్రమానికి ముందు వచ్చే ఆ సంగీతం వద్దన్నా చెవిలోపడేవి . మర్చే పోయాను , శ్రీరామనవమి సందర్భం గా భద్రాచలం నుంచి శ్రీరాముని కళ్యాణ విశేషాలను వినని శ్రీరామనవమి లేదు నా బాల్యం లో. బహుశా "ప్రత్యక్ష ప్రసారం "అనే పదం నా డిక్షనరీ లో నమోదు అయింది అప్పుడే అనుకుంటాను. స్కూల్లో ఉన్నాకూడా స్కూలు పక్కన ఉన్న ఇళ్ళలోంచి లీలగా వినపడుతూ ఉండేది రేడియో సంగీతం. మా ఇంటికి దగ్గర్లొనే ఒక మునిసిపాలిటీ పార్కు ఉండేది. రొజూ సాయంత్రం ఆరు కాగానే పార్కు లొ ఉన్న మైకు ద్వారా రేడియో వార్తలు ప్రసారం చెసేవారు. ఆసక్తి ఉన్నవారు ఆ మైకు కి దగ్గరగా వచ్చి వినేవారు. ఆరు కాగానే కాస్త కలకలం గా ఉన్న పార్కు లొ విచిత్రమైన నిశ్శబ్దం రాజ్యమేలెది. ఎవరైనా ప్రముఖ రాజకీయ నాయకులు చనిపోతే నిజం చెప్పొద్దూ భలే బోరు కొట్టేది. మొదటి మూడు రోజులూ విషాద సంగీతం రోజంతా. ఆ తరువాత భక్తి పాటలూనూ. పండగలోస్తే ఆ పండగ ప్రాశస్త్యం ని బట్టి ఆయా దేవుళ్ళ పాటలు ముందు వేసేవారు. నా చిన్ని బుర్ర కి తట్టేది కాదు, ఆ పాట కోరేవాళ్ళు కరెక్టు గా ఆ రోజే చేరేట్టుగా రేడియో వాళ్ళకి జాబు ఎలా రాస్తారు అని. లలిత సంగీతం, వాతావరణ హెచ్చరికలూ, బాలానందం ..ఇలా చెప్పాలంటే ఎన్నో...అయ్య బాబోయ్ ఉష శ్రీ గారిని మర్చే పోయాను. లెంపలేసుకుంటున్నా.
ఇక మా ఇంట్లో ఉండే రేడియో గురించి. అది ఎంత పాతది అంటే దాన్ని ఆన్ చేసిన ఏడు సెకన్లకి గాని ఆన్ ఐనట్లు సూచించే లైటు వెలిగేది కాదు. అప్పట్లో నాకది వింతగా ఉండేది. మొన్న ఇండియా వెళ్లి నప్పుడు గుర్తొచ్చి ఇల్లంతా వెతికా. మేము పాత సామాన్లు వేసే గదిలో వంటరిగా పడుంది దుమ్ము కొట్టుకుపోయి. నాకు మాత్రం " విశ్వాస ఘాతకుడా" అని నన్నే చూస్తున్నట్టు అనిపించింది. వెరే ఏవైనా బయట పడేస్తే పడేసారు గాని ఇది మాత్రం జాగ్రత్త అంటుంటే వింతగా చూసాడు నాన్న. అయినా వాళ్ళకది మాములే. నెను ఇండియా కి వచ్చినప్పుడల్లా ఇలా ఏదొ ఒక అపరూపమైన వస్తువు ని వెతికి పట్టుకోవడం, పడేయొద్దు అని జాగ్రత్తలు చెప్పడం. చెప్పాలంటే అదో పెద్ద లిస్టు.
నిజానికి ఈ రేడియో పాత సామాన్ల గది చేరి దాదాపు యిరవై ఏళ్ళ పై మాటే.నేను ఎనిమిదో తరగతిలొ ఉన్నప్పుడనుకుంటాను, మా నాన్న కి నబీ అనే ఒక ముస్లిము స్నెహితుడుండేవాడు . ఆయన వీలు దొరికినప్పుదల్లా సిలోన్ ( శ్రీలంక) వెళ్ళి ఫారిన్ వస్తువులు తెచ్చేవాడు. మేడిన్ హాంకాంగ్ డిజిటల్ వాచీలు,టేప్ రికార్డర్లు, బటన్ నొక్కితే తెరుచుకొనే గొడుగులు లాంటివి. అలా ఆయన ద్వారా మా నాన్న నేషనల్ పేనసోనిక్ వాళ్ళది ఒక రేడియో కం టేప్ రికార్డర్ తెప్పించటం, కొత్త వింత.. పాత రోత.. రీతి లొనే పాతరేడియో ని ఇలా పక్కన పడేయడం జరిగింది. అది స్మగుల్డు వస్తువు కాబట్టి ఆ విషయం తెలిస్తే పోలిసులు వచ్చి దాన్ని తీసుకెళ్తారని ఎవరో చెప్పడం తొ , అది ఎప్పుడు మోగుతున్నా నేను కంగారు కంగారు గా వెళ్ళి వీధి తలుపులు మూయటం ఇంకా గుర్తుంది. మా అమ్మ కి నా కంగారు అర్ధం కావటానికి సంవత్సరం పట్టింది అదీ మా నాన్న చెప్పాకనే.
ఇక నేను పదో తరగతికి రాగానే విషయ పరిజ్ఞానం పట్ల ఆసక్తి కల నాబోటి ఔత్సాహికులకి ఇంగ్లీషు వార్తలు వినటం ఒక "స్టేటస్ సింబల్" అయి కూర్చుండటం మూలాన నా రేడియో పరిధి అమాంతం పెరిగి పొయింది. ఇండియా నే కాదు ఇండియా లాంటి దెశాలు "బోలెడు" ఉన్నాయి అని తెలియటం, తద్వారా BBC, ABC, సిలోన్ రేడియో లాంటివి నా చెతికందాయి. తొండ ముదిరి ఊసరవెల్లి అయినట్లు నేను ఇండియా లొ ఏమి జరిగినా, "టాట్! నేనేంటి నా లెవెలేంటి" అని ఆయా వార్తలు BBC ద్వారా వినెవాడిని. ఇక్కడి వెర్షను ఎలాగూ తెలుసు అక్కడి వారు ఏమనుకుంటున్నారో తెలుసుకుందాం అనే దుగ్ధ కూడా ఒక కారణం కావచ్చు.
ఇక ఇంటర్ కి రావడం, మాకు తెలిసిన బంధువర్గం లోని పిల్లలు చాలా మంది అప్పటికే ఇంజనీరింగు చేరి ఉండటం తో, స్థాయీభేదాన్ని జీర్ణించుకొవటం కష్టమై మా నాన్న నాకు "స్ట్రిక్టు వార్నింగు" ఇవ్వటం, ఆ రెండు ఏళ్ళూ చదువే లొకం గా బతకటం, తద్వారా నా రేడియో అటకెక్కడం జరిగిపొయాయి. అప్పుడప్పుడే TV అనే గ్రహాంతర వాసి మనమీద దాడి చెయ్యడం కూడా ఒక కారణం.
ఇక ఇంజనీరింగ్ లొ కొచ్చాక మళ్ళా దుమ్ము దులిపి నా రేడియో ని బయటికి తీసాను. వీడెవడ్రా బాబూ అన్నట్లు చూసి దగ్గేవారు నా రూమ్మేట్లు. ఉండేది అయిదరాబాదు కదా,ఇక హిందీ దురద కూడా అంటుకుంది. నేను రెగ్యులర్ గా వినే వాటితొ పాటు మరి కొన్ని వచ్చి చేరాయి. బినాకా గీత్ మాలా, ఆర్మీ వాళ్ళకుద్దేశించిన పాటల కార్యక్రమం ( పేరు మర్చిపొయా, ఆప్ కి ఫర్మాయిష్???, ఆ పాటలు కోరే వాళ్ళందరు సుబేదార్లే) అలా.
ఎంత రేడియో ప్రేమికుడినైనా, కళ్ళ ముందు కనపడే రంగుల ప్రపంచానికి ఆకర్షితుడనై (ఏదొ అనుకునేరు,TV సంగతి చెప్తున్నా), కొన్నాళ్ళు నా రేడియో ని కొద్దిగా నిర్లక్ష్యం చెసిన మాట వాస్తవం. ఆ రంగుల సుందరి భ్రమలు నెమ్మదిగా తొలగి పొతున్నాయి ఇప్పుడు. ఇప్పటికీ BBC, లోకల్ రేడియో స్టేషన్లు వింటూంటా ఎంత బిజీ గా ఉన్నా. డ్రైవింగ్ చెస్తున్నప్పుడు తప్పనిసరిగా రేడియోనే వింటా, పక్కనున్న నా శ్రీమతొ, వెనక సీట్లొ ఉన్న నా స్నెహితులో నెత్తీ నోరూ బాదుకునే వరకూ. ఇప్పుడు కూడా ఒక పదిమందిమి కలిసి ఎక్కడికైనా వెళితె , అందరూ జంకుతారు నాకారు ఎక్కటానికి. కారు ఎక్కే టైము రాగానె, నా వెనకాలే ఒప్పందాలు జరిగిపొతై నువ్వెళ్ళరా బాబూ అంటె లెదు నువ్వెళ్ళరా అంటూ. కొద్దిపాటి చనువు ఉన్నొళ్ళు నాచేత ఒట్టేయించుకొని ఎక్కుతుంటారు.
మాతృభూమి కి దూరంగా ఉండటం చేత ఇండియాలొ ఈ రేడియో విషయం లొ చోటు చేసుకున్న మార్పులు ఇప్పుడు నాకు అంతగా తెలీదు. FM రేడియో జనాల్ని ఉర్రూతలూగిస్తున్నది అని విన్నాను.ఇండియా కి వెళ్ళినప్పుడు వినాలి. "రంగుల సుందరి" లా ఇది (పై పై) "హంగుల సుందరి" కాకుండా ఉంటే బావుణ్ణు.
ఆలోచిస్తే అనిపిస్తుంది నా చిన్నప్పుడు రేడియోలొ విన్న క్విజ్ ప్రొగ్రాములే నా పఠనాసక్తి కి బీజం వేసాయేమో అని. కనపడిందల్లా చదివేవాడిని అప్పుడు.ఇప్పుడు కూడా. అందుకే రేడియో అంటే నాకు చాలా ఇష్టం.రేడియో తో కూడిన నా చిన్నప్పటి జ్ఞాపకాలంటె .. ఇంకా ఇంకా ఇష్టం.
ఈ వార్తలు ఇంతటితో సమాప్తం......
